top of page
Search

Balipratipada



Balipratipada (Bali-pratipadā), also called as Bali-Padyami, Padva, Virapratipada or Dyutapratipada, is the fourth day of Diwali, the Hindu festival of lights. It is celebrated in honour of the notional return of the daitya-king Bali (Mahabali) to earth. Balipratipada falls in the Gregorian calendar months of October or November. It is the first (or 16th) day of the Hindu month of Kartika and is the first day of its bright lunar fortnight. In many parts of India such as Gujarat and Rajasthan, it is the regional traditional New Year Day in Vikram Samvat and also called the Bestu Varas or Varsha Pratipada.[7][8] This is the half amongst the three and a half Muhūrtas in a year.

Bali-pratipada


Vamana (blue faced dwarf) in the court of King Bali (Raja Bali, right seated) seeking alms



Balipratipada is an ancient festival. The earliest mention of Bali's story being acted out in dramas and poetry of ancient India is found in the c. 2nd-century BCE Mahābhāṣya of Patanjali on Panini's Astadhyayi 3.1.26. The festival has links to the Vedic era sura-asura Samudra Manthana that revealed goddess Lakshmi and where Bali was the king of the asuras. The festivities find mention in the Mahabharata, the Ramayana, and several major Puranas, such as the Brahma Purana, Kurma Purana, Matsya Purana and others.

Balipratipada commemorates the annual return of Bali to earth and the victory of Vamana, the dwarf avatar of the god Vishnu. It marks the victory of Vishnu over Bali and all asuras, through his metamorphosis into Vamana-Trivikrama.At the time of his defeat, Bali was already a Vishnu-devotee and a benevolent ruler over a peaceful, prosperous kingdom.Vishnu's victory over Bali using "three steps" ended the war.[ According to Hindu scriptures, Bali asked for and was granted the boon by Vishnu, whereby he returns to earth once a year when he will be remembered and worshipped, and reincarnate in a future birth as Indra.

Balipratipada or Padva is traditionally celebrated with decorating the floor with colorful images of Bali – sometimes with his wife Vindyavati, of nature's abundance, a shared feast, community events and sports, drama or poetry sessions. In some regions, rice and food offerings are made to recently dead ancestors (shraddha), or the horns of cows and bulls are decorated, people gamble, or icons of Vishnu avatars are created and garlanded in addition.


Nomenclature

Balipratipada (Sanskrit: बालि प्रतिपदा, Marathi: बळी-प्रतिपदा or Pāḍvā पाडवा, Kannada: ಬಲಿ ಪಾಡ್ಯಮಿ or Bali Pāḍyami) is a compound word consisting of "Bali" (a mythical daitya king, also known as Mahabali) and "pratipada" (also called padva, means occasion, commence, first day of a lunar fortnight). It is also called the Akashadipa (lights of the sky).


Texts

The Balipratipada and Bali-related scripture is ancient. The earliest mention of Bali's story is found in the c. 2nd-century BCE Mahābhāṣya of Patanjali on Panini's Astadhyayi 3.1.26. It states that "Balim bandhayati" refers to a person reciting the Bali legend or acting it out on a stage. This, states P.V. Kane – a Sanskrit literature scholar, attests that the "imprisonment of Bali" legend was well known by the 2nd-century BCE in forms of drama and poetry in ancient India. According to Tracy Pintchman – an Indologist, the festival has links to the Samudra Manthana legend found in Vedic texts. These describe a cosmic struggle between suras and asuras, with Mahabali as the king of the asuras. It is this legendary churning of cosmic ocean that created Lakshmi – the goddess worshipped on Diwali. The remembrance and festivities associated with Lakshmi and Mahabali during Diwali are linked.

The festivities related to Bali and Balipratipada find mention in the Vanaparva 28.2 of the Mahabharata,[3] the Ramayana, and several major Puranas, such as the Brahma purana (chapter 73), Kurma purana (chapter 1), Matsya purana (chapters 245 and 246), and others.

The Hindu text Dharmasindhu in its discussions of Diwali states that day after the Diwali night, Balipratipada is one of three most auspicious dates in the year.It recommends an oil bath and a worship of Bali. His icon along with his wife's should be drawn on the floor with five colored powder and flowers.Fruits and food should be offered to Bali, according to Bhavisyottra, and drama or other community spectacles should be organized.The Hindu texts suggest that the devout should light lamps, wear new clothes, tie auspicious threads or wear garland, thank their tools of art, decorate and pray before the cows and bulls, organize delightful community sports (kaumudi-mahotsava) in temple or palace grounds such as pulling tug-of-war ropes.


Legend


7th-century Trivikrama-Vamana. The central figure is of Vamana as Trivikrama covering the worlds in his three steps. At his foot, Bali (right) can be seen promising Vamana with a parasol, promising the donation of three steps.

Bali was Prahlada's grandson. He came to power by defeating the gods (Devas), and taking over the three worlds. Bali, an Asura king was well known for his bravery, uprightness and dedication to god Vishnu. Bali had amassed vast territories and was invincible. He was benevolent and popular, but his close associates weren't like him. They were constantly attacking the suras (Devas) and plundering the gods who stood for righteousness and justice.

According to Vaishnava scriptures, Indra and the defeated suras approached Vishnu for help in their battle with Bali.Vishnu refused to join the gods in violence against Bali, because Bali was a good ruler and his own devotee. But, instead of promising to kill Bali, Vishnu promised to use a novel means to help the suras.

Bali announced that he will perform Yajna (homa sacrifices) and grant anyone any gift they want during the Yajna. Vishnu took the avatar of a dwarf Brahmin called Vamana and approached Bali. The king offered anything to the boy – gold, cows, elephants, villages, food, whatever he wished. The boy said that one must not seek more than one needs, and all he needs is the property right over a piece of land that measures "three paces". Bali agreed.The Vamana grew to enormous proportions, metamorphosing into the Trivikrama form, and covered everything Bali ruled over in just two paces. For the third pace, Bali offered his own head to Vishnu who pushed him into the realm of Patala (nether world).

Pleased with the dedication and integrity of Bali, Vishnu granted him a boon that he could return to earth for one day in a year to be with his people, be worshipped and be a future Indra. It is this day that is celebrated as the Bali Padyami, the annual return of Bali from the netherworld to earth.[

Another version of the legend states that after Vamana pushed Bali below ground (patalaloka), at the request of Prahlada (described as a great devotee of Vishnu), the grandfather of Bali, Vishnu pardoned Bali and made him the king of the netherworld. Vishnu also granted the wish of Bali to return to earth for one day marked by festivities and his worship.[citation needed]


Festivities

Rangoli with lights in Hyderabad, Telangana

The rituals observed on the Bali Padyami day have variations from state to state. In general, on this festival day, Hindus exchange gifts, as it is considered a way to please Bali and the gods. After the ceremonial Oil Bath, people wear new clothes. The main hall of the house or the space before the door or gate is decorated with a Rangoli or Kolam drawn with powder of rice in different colours, thereafter Bali and his wife Vindhyavali are worshipped. Some build Bali icons out of clay or cow dung. In the evening, as night falls, door sills of every house and temple are lighted with lamps arranged in rows. Community sports and feasts are a part of the celebrations.

Some people gamble with a game called pachikalu (dice game), which is linked to a legend. It is believed that god Shiva and his consort Parvati played this game on this festival day when Parvati won. Following this, their son Kartikeya played with Parvati and defeated her. Thereafter, his brother, the elephant-headed god of wisdom Ganesha played with him and won the dice game. But now this gambling game is played only by family members, symbolically, with cards.

Balipratipada is also called Padva, and community cultural events are a part of its celebrations in western states of India; above a musical concert.

The farming community celebrates this festival, particularly in Tamil Nadu and Karnataka, by performing Kedaragauri vratam (worship of goddess KedaraGauri – a form of Parvati), Gopuja (worship of cow), and Gouramma puja (worship of Gauri – another form of Parvati). Before worship of cows, on this day, the goushala (cowshed) is also ceremoniously cleaned. On this day, a triangular shaped image of Bali, made out of cow-dung is placed over a wooden plank designed with colourful Kolam decorations and bedecked with marigold flowers and worshipped.


Himachal Pradesh

Bali Pratipada is also known as Barlaj in Himachal Pradesh. Barlaj is corruption of word Bali Raj. Vishnu and his devotee Bali is worshipped on this day.Bali, the grandson of Prahlada is believed to visit earth on this day. Folk songs of Vamana are also sung this day.Farmers do not use plough on this day and artisans worship their tools and implements on this day in honour of Vishvakarma. Ekaloo, a rice flour based dish is prepared on this day.


Jammu division

This day is simply known as Raja Bali in Jammu region. Women prepare murtis of Raja Bali using wheat dough and later on Bali Puja is performed.[28] These murtis are then immersed in water after Puja.


Related festivals

Onam is a major festival of Kerala based on the same scriptures, but observed in August–September. In the contemporary era, it commemorates Mahabali. Celebrations include a vegetarian feast, gift giving, parades featuring Bali and Vishnu avataras, floor decorations and community sports. According to A.M. Kurup, the history of Onam festival as evidenced by literature and inscriptions found in Kerala suggest "Onam was a temple-based community festival celebrated over a period".The festivities of Onam are found in Maturaikkāñci – a Sangam era Tamil poem, which mentions the festival being celebrated in Madurai temples with games and duels in temple premises, oblations being sent to the temples, people wore new clothes and feasted.The 9th-century Pathikas and Pallads by Saint Sage Periyalawar, according to Kurup, describes Onam celebrations and offerings to Vishnu, mentions feasts and community events. Several inscriptions from 11th and 12th-century in Hindu temples such as the Thrikkakara Temple (Kochi, dedicated to Vamana) and the Sreevallabha Temple (Tiruvalla, dedicated to Vishnu) attest to offerings dedicated to Vamana on Onam. In contemporary Kerala, the festival is observed by both Hindus and non-Hindus. 





















0 views0 comments

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
  • Instagram
  • Tumblr
  • Snapchat
  • Pinterest
  • Telegram
  • Gmail-logo
  • facebook
  • twitter
  • linkedin
  • youtube
  • generic-social-link
  • generic-social-link

Download PANDITJIPUNE

Download the “PANDITJIPUNE” app to easily stay updated on the go.

download_my_app.widget.qr.alt"
Download on the App Store
Get it on Google Play
  • वास्तुशांतिदिनी सत्यनारायणपूजा करणे कितपत योग्य आहे? Should we perform Satyanarayan Puja on the occasion of Gruhapravesh Vastushanti? What does the shaastra say?
    उत्तर : शास्त्र असे सांगते- वास्तुशांतिदिनी सत्यनारायणपूजा करणे कितपत योग्य आहे? काही जण वास्तुशांतीस पर्याय म्हणून सत्यनारायणपूजा करतात. नवीन घरात काहीतरी धार्मिक कार्य व्हावे व त्यानिमित्ताने संबंधितांना नवीन घरी निमंत्रित करता यावे म्हणून सत्यनारायणपूजा केली तर ते सयुक्तिक ठरेल. पण सत्यनारायणपूजा केल्यावर वास्तुशांती करण्याची आवश्यकता नाही असे कोणी प्रतिपादन करू लागला तर ती अज्ञानमूलक गैरसमजूत ठरेल. काही जण विधिपूर्वक वास्तुशांती करून त्या दिवशीच सत्यनारायणपूजा करण्याचा आग्रह धरतात. वास्तुशांतीच्या दिवशी सत्यनारायणपूजा केल्यास त्यापासून निराळे असे कोणते लाभ मिळतील असे मुळीच नाही. कारण सत्यनारायणाच्या वेळी मांडले जाणारे अष्टलोकपाल व नवग्रह वास्तुशांतीच्या वेळी ग्रहमखाच्या निमित्ताने आपोआपच पूजले जातात. शिवाय सत्यनारायणपूजेत ‘विष्णू' ही मुख्यदेवता असून ती वास्तुदेवतेच्या मानाने उच्चस्तरीय असल्यामुळे वास्तुशांतीच्या दिवशी कळत-नकळत विष्णुदेवतेला मुख्यत्व व वास्तुदेवतेला गौणत्व प्राप्त होते. ज्याप्रमाणे मुख्यमंत्र्याच्या हस्ते आयोजित केलेल्या उद्घाटनसोहळ्यास पंतप्रधान उपस्थित राहिल्यास जो प्रसंग ओढवेल तोच प्रसंग वास्तुशांतीच्या दिवशी सत्यनारायणपूजा ठेवल्यास ओढवू शकतो. शिवाय सत्यनारायण हा व्रतपूजेचा प्रांत आहे, तर वास्तुशांती हा याज्ञिकाचा प्रांत आहे. त्या दृष्टीने विचार केल्यास यज्ञकार्य आणि पूजाकार्य ह्यांमध्ये यज्ञकार्य हे श्रेष्ठ मानले जाते. पण यज्ञकार्याच्या दिवशी पूजाकार्य आयोजित केल्यास मुख्यत्व आणि गौणत्व ह्यांचे निकष कार्यासाठी घ्यावयाचे की देवतेसाठी घ्यावयाचे ह्याबद्दलही गुंतागुंत निर्माण होऊ शकते. ह्यासाठी सुवर्णमध्य म्हणजे वास्तुशांतीचा कार्यक्रम केवळ घरच्या लोकांपुरता मर्यादित ठेवून त्यानंतर सोयिस्कर दिवशी परिचितांना व संबंधितांना निमंत्रित करून सत्यनारायणमहापूजा आयोजित करावी. त्यामुळे मुख्यपक्षाने वास्तुशांतीही उत्कृष्ट पद्धतीने संपन्न होते व नंतर पूजेच्या निमित्ताने परिचितांनाही मान दिल्यासारखे होते.
  • Does PANDITJIPUNE serve internationally?
    Yes, PANDITJIPUNE provides services internationally.You can book our services worldwide. Experience in what promises to be a truly unique & unforgettable spiritual journey with our religious and astrological services,all with full devotion across the worldWe have international clients as well. We have priests almost in every Indian language. The website is availble in almost all languages in the world. We have an international payment gateway PAY PAL connected to the site with currency convertor enabling our overseas clients to book services and shop products online. Our whatsapp number is intnl +91 7875032009 or Drop an email to support@panditjipune.com You may contact us anytime. Book and experience in what promises to be a truly unique and unforgettable divine journey with our devotional services,all with complete devotion and utmost faith,As well as you can DOWNLOAD OUR APP PANDITJIPUNE VIA LINK http://wix.to/8sANBzM?ref=mam GET PANDITJIPUNE ON Google Play Download on the App Store Join us on the App just click http://wix.to/8sANBzM?ref=mam Easily stay updated on the go. or Scan te code to download
  • वास्तुशांती' म्हणजे काय ? वास्तुशांतीची कोणकोणती अंगे आहेत?What is 'Vastushanti'? What are the Shubha Muhurts Auspicious days Dates and Timings for Vastushanti Gruhapravesh in 2024?What are the parts and components of Vaastu Shanti?What does Dharma Shastra say? How should Gruhapravesh be performed? '
    VastuShanti Grihapravesh Dates December 2023 : 25,27. शास्त्र असे सांगते वास्तुशांती' म्हणजे काय ? वास्तुशांतीची कोणकोणती अंगे व उपांगे आहेत ? 'वास्तुशांती' हा विधी विविध अंगोपांगांनी संपन्न होतो. त्यांपैकी वास्तुशांतीच्या प्राथमिक गोष्टींमध्ये पुण्याहवाचनापर्यंतचे विधी येतात. त्यानुसार यज्ञमानाने प्रथम नूतनयज्ञोपवीतधारण, पंचगव्यमेलन व पंचगव्यप्राशन करावे. नंतर आचमन, प्राणायाम, देशकालनिर्देश, वास्तुशांतिसंकल्प, गणपतिपूजन इत्यादी करून पुण्याहवाचनास प्रारंभ करावा. पुण्याहवाचनामध्ये वरुणपूजन, मातृकापूजन, नांदीश्राद्ध इत्यादी विधी येतात. पुण्याहवाचनानंतर आचार्यवरण (पुरोहिताची नियुक्ती) करावे. आचार्यवरण झाल्यानंतर पुरोहित; वास्तुपीठमांडणी, रेखाकरण, वास्तुप्रतिमेचे अग्न्युत्तारण व प्राणप्रतिष्ठा, देवता-ग्रह-अग्नी ह्यांची स्थापना, अन्वाधान व पूजा इत्यादी गोष्टी करून घेतात. त्यानंतर होमास प्रारंभ होतो. त्यामध्ये पहिली आहुती (वराहुती) गणपतीस द्यावयाची असते. ही आहती यजमानाने द्यावी. त्यानंतर द्रव्यत्याग होऊन पुढील आहुत्या नवग्रहांच्या अधिदेवता, पुरोहित देतात. त्यामध्ये अन्वाधानातील उच्चारानुसार नवग्रह, नवग्रहांच्या प्रत्यधिदेवता, क्रतुसाद्गुण्यदेवता, ऋतुसंरक्षकदेवता, शिख्यादिदेवता (४५) ह्यांचा होम झाल्यावर वास्तुदेवतेस कल्पोक्तद्रव्यांनी किमान एकशेआठ आहुत्या द्याव्यात. तथापि, वास्तू अत्यधिक विस्तीर्ण असेल तर अधिक संख्येने वास्तूच्या आहुत्या देणे हे केव्हाही चांगले. कल्पोक्तसंख्येने वास्तूला आहुत्या दिल्यानंतर वास्तुदेवतेस बेलफळाच्या किंवा बेलाच्या पानाच्या पाच आहुत्या द्याव्यात. शेवटी चरक्यादिदेवता (८) व इंद्रादिदेवता (८) ह्यांना कल्पोक्त द्रव्याने आहुत्या द्याव्यात. अशा रितीने होम संपन्न झाल्यानंतर स्विष्टकृत व प्रायश्चित्तहोम करावा. वास्तुशांतीदिवशी ग्रहमख असल्यामुळे ग्रहबलिदानदेखील करावयाचे असते. त्यानुसार ग्रहदेवता-वास्तोष्पति-क्षेत्रपालादिदेवता ह्यांच्यासाठी बलिदान करावे. बलिदानासाठी एका शिप्तरात (वेळूच्या टोपलीत) भाताचा बली करून त्यावर विविध कृष्णद्रव्ये घालावीत व तो बली यजमानासह सर्व कुटुंबीयांवरून ओवाळून तिठ्यावर ठेवावा. त्यानंतर पूर्णाहुती होऊन मुख्यहवनाचा विधी पूर्ण होतो. नंतर विभूतिधारण, अग्निप्रार्थना, स्थापितदेवता-उत्तरपूजन, यजमानावर कलशांतील जलाभिषेक, आचार्यदक्षिणाप्रदान करावे. त्यानंतर अग्निसमारोप करून आशीर्वादग्रहणापर्यंत अन्य कर्मे करावीत. अशा प्रकारे वास्तुशांतीचा मुख्यविधी संपन्न होतो. त्यानंतर ‘धरापूजन' करण्यात येते. त्या वेळी यजमानपत्नीने वास्तुनिक्षेपस्थानी धरादेवीची (भूमीची) पूजा करावी. पूजा केलेल्या ठिकाणी वास्तुनिक्षेप करण्यासाठी गर्ता (खड्डा) करून त्यामध्ये 'वास्तुनिक्षेप' केला जातो. वास्तुनिक्षेप हे वास्तुशांतीचे एक महत्त्वाचे उपांग आहे. वास्तुनिक्षेपासाठी करण्यात येणारा गर्ता गुडघाभर खोल असावा असे शास्त्र आहे. पण सद्यःकाली असे करणे गैरसोईचे ठरत असल्यामुळे किमानपक्षी छोटी पेटी (३ इंच लांब x २ || इंच रुंद x २ इंच खोल) बसेल एवढे उकरून त्या ठिकाणी वास्तुनिक्षेप करावा व ते स्थान योग्य तऱ्हेने झाकून घ्यावे. वास्तुप्रतिमा ठेवण्यासाठी औदुंबराच्या लाकडाची पेटी वापरतात. ह्या पेटीभोवती मनशिळीचे (हे एक प्रकारचे कीटकनाशक रसायन आहे) चूर्ण विखरून टाकले जाते. तसेच त्या ठिकाणी पाण्याशी संलग्न अशा अनेक वस्तू ठेवल्या जातात. त्यात शैवाल (शेवाळ)व समुद्रवाळू ह्यांचा समावेश होतो. 'शैवाल' ही पृथ्वीवरील आद्य वनस्पती तिच्यापासूनच उत्क्रांती होत होत वनस्पतिसृष्टीची निर्मिती झाली. शैवालाचे दूसरे पुढे अनुकूल परिस्थिती प्राप्त होताच नव्याने फोफावते. वास्तुप्रतिमेबरोबर पंचरत्ने व पंचधातू हेदेखील ठेवण्यात येतात. रत्नांचा व धातूंचा जन्म पृथ्वीच्या पोटातून होत असतो. त्यामुळे रत्ने व धातू हे एका अर्थाने पृथ्वीचेच प्रतिनिधित्व करत असतात. माणिक, मोती, प्रवाळ, पाचू, पुष्कराज, हिरकणी, नीलम, लसण्या इत्यादी रत्नांपैकी हव्या त्या पाच रत्नांचे तयार संच सराफकट्ट्यावर उपलब्ध होतात. तसेच तेथे चांदी, पितळ, कांस्य, तांबे, लोह अशा धातूंचे तुकडे किंवा सर्वांचा मिळून तयार केलेला पंचधातूचा तुकडाही उपलब्ध होऊ शकतो. वास्तुनिक्षेप झाल्यावर त्या जागी अंबील व भिजाणे (भिजवलेले हरभरे) ह्या वस्तू ठेवल्या जातात. ह्या सर्व वस्तू गारवा निर्माण करणाऱ्या आहेत. वास्तुनिक्षेप झाल्यानंतर पुढे त्या स्थानी कटाक्षाने स्वच्छता ठेवावी. त्या स्थानावर मनुष्याचा वावर होणार नाही वा अन्य काही निषिद्ध वस्तू तेथे ठेवल्या जाणार नाहीत ह्याची खबरदारी घ्यावी. तोरणबंधन हे वास्तुशांतीमधील दुसरे उपांग होय. कोणत्याही धार्मिक कार्याच्या ते वेळी मुख्य दरवाज्यावर आम्रवृक्षाच्या पानांचे तोरण बांधणे शुभदायक असून मंगलकार्याचे द्योतक असते. तोरणाच्या बाबतीत विविध प्रांतांत विविध रूढी प्रचलित आहेत. काही प्रांतांत यजमानाच्या बहिणीकडून किंवा सोयऱ्यांकडून तोरण आणण्याची प्रथा आहे. त्या वेळी तोरण आणणाऱ्यांचा वस्त्रादिकांनी सन्मान केला जातो. काही ठिकाणी हे तोरण वाजत-गाजत आणले जाते. वास्तुशांतीच्या दिवशी पुण्याहवाचनानंतर प्रथम पाच सुवासिनींकडून तोरणाची पूजा करून घेतात व नंतर ते दारावर बांधले जाते. वास्तुनिर्मिती होत असताना व निर्मितीची पूर्तता झाल्यावर नवीन वास्तूकडे पाहताना काही लोकांची 'नजर' लागण्याची शक्यता असते, अशी समजूत आहे. अर्थात, समजुतीस भक्कम वैज्ञानिक आधार नाही हे खरे असले तरी त्यामागे काहीतरी तथ्य आहे हे अनुभवांती सिद्ध झालेले आहे. त्यामुळे नूतन वास्तूच्या दर्शनी सर्वांना दिसेल अशा जागी काळी बाहुली उलटी टांगण्याचा प्रघात आहे. वास्तुनिर्मिती होत असताना काळी बाहुली बांधलेली नसल्यास तोरणबंधनानंतर ती दर्शनी भागी उलटी टांगावी. सूत्रवेष्टन हे वास्तुशांतीमधील तिसरे उपांग होय. सूत्रवेष्टनामागे वास्तूची परिमिती • निर्धारित करणे हाच हेतू असतो. हे सूत्र तीन, पाच किंवा अकरा पदरांचे असावे. तीन ही संख्या सत्व रज तम ह्या त्रिगुण साठी • पाच ही संख्या पंचमहाभूताची तर अकरा ही संख्या पंचज्ञानेंद्रिय, पंचकर्मेंद्रिये व मन ह्यांचे प्रतीक समजली जाते. ह्यामध्ये प्रथम तीन / पाच / अकरा सूतगुंड्या घेऊन त्यावर गुरुजींनी अभिषेक केल्यावर पाच सुवासिनींनी गंध, हळद-कुंकू, फुले वाहून त्या सूतगुंड्यांची पूजा करावी व त्या गुंड्या • किंवा पाच पदरी दोरा केल्यावर तो घराभोवती वेष्टन करावा. फ्लॅट असेल तर तो दोरा पुरुषमंडळींकडे सुपूर्त कराव्यात. पुरुष मंडळींनी त्या गुंड्यांचे पदर एकत्र करून तीन पदशी • दर्शनी भागावर व हाताला न येईल इतक्या उंचीवर छोटे खिळे (चुका) मारून त्यास लटकवून ठेवावा. त्या दरम्यान यजमानाने आठ द्रोण घेऊन त्यांत दही-भात घालून ते द्रोण घराच्या आठ दिशांना ठेवावेत. प्रत्येक द्रोण ठेवण्यापूर्वी द्रोणाखाली जमिनीत एक खिळा ठोकून मग त्यावर द्रोण ठेवावा. वास्तुशांतीच्या दिवशी घराच्या आठही दिशांना जमिनीत खिळे मारून क्षेत्रनिर्धारण केले जाते. गृहप्रवेश हे वास्तुशांतीचे थेट अंग नसले तरी वास्तुशांतीच्या दिवशी गृहप्रवेश असेल तर ते कर्मांगभूत अंग मानावे लागेल. वास्तविक वास्तुशांतिविधानानुसार वास्तुशांती झाल्यानंतर दुसऱ्या दिवशी विधिवत गृहप्रवेश करावयाचा असतो. पण वास्तवात वास्तुशांतीपूर्वीच अनौपचारिकरीत्या गृहप्रवेश झालेला असतो. तथापि, वास्तुशांतीच्या दिवशी गृहप्रवेश योजला असल्यास पुरोहितांनी काढून दिलेल्या सुमुहूर्तावर औपचारिक गृहप्रवेश करावा. गृहप्रवेशाचे वेळी घरातील सर्वांनी घराबाहेर येऊन थांबावे. मुख्य यजमानाने आपल्या हातात देवाचे ताह्मण घेऊन उभे राहावे व त्याच्या पत्नीने प्रथेनुसार नारळ ठेवलेली जलपूर्ण कळशी कडेवर वा मस्तकावर घेऊन यजमानाच्या उजव्या बाजूस उभे राहावे. नंतर गुरुजींकडून विविध मंगलसूक्तांचा घोष होत असताना त्या दरम्यान घराच्या विस्ताराच्या मानाने एक, तीन वा अधिक संख्येने गृहप्रदक्षिणा कराव्यात. त्या वेळी चौघडा, सनई इत्यादी वाजंत्री वाजवण्याची प्रथा आहे. वाजंत्री नसेल तर झांज, टाळ, घंटा इत्यादी वाद्ये वाजवली तरी चालतात. वास्तूभोवती घंटावादन करत प्रदक्षिणा केल्यामुळे अनिष्ट शक्ती दूर पळतात. नंतर यजमानाने सपत्नीक पुढे होऊन अन्यजणांसह मुख्य प्रवेशद्वाराशी येऊन उभे राहावे व निर्धारित मुहूर्तावर यजमान व यजमानपत्नी ह्यांनी उजवा पाय उंबऱ्याच्या आत ठेवून गृहप्रवेश करावा. काही प्रांतांत त्या वेळी शंख वा तुतारी वाजवण्याची प्रथा आहे. वास्तुशास्त्र 'वास्तुशांती' म्हणजे विवाह, मुंज ह्यांच्यासारखाच एक सोहळा समजण्यात येतो. त्यास अनुसरून आजकाल वास्तुशांतीच्या दिवशी अहेरांची देवघेव, जेवणावळी, भेटीगाठी इत्यादी गोष्टी घडतात,व वास्तुशांती वास्तुशांतीला सोहळ्ळ्याचे स्वरूप आल्यामुळे साहजिकच यजमानांचे लक्ष मुख्य विधीपासून ढळते आणि आयोजित केलेल्या सोहळ्याचे नियोजन व अतिथींचा पाहुणचार ह्यांमध्येच तो गुंतून पडतो. त्या वेळी त्याची द्विधा मनःस्थिती झाल्यामुळे वास्तुशांतीच्या अंगोपांगांकडे लक्ष देण्यासही त्याला फुरसत • मिळत नाही. ह्यातून सुटका होण्यासाठी तो वास्तुशांतीच्या अंगोपांगांचा व्याप गुरुजींवर सोपवून मोकळा होतो. पुण्याहवाचन होताच आचार्यवरणाची सुपारी देऊन मोकळ्या झालेल्या यजमानास वराहुती, द्रव्यत्याग, पूर्णाहुती, अग्निसमारोप, अभिषेक, श्रेयोदान, श्रेयोग्रहण, दक्षिणादान, आशीर्वादग्रहण इत्यादी अटळ कार्यांसाठी मोठ्या मिनतवारीने बोलावून घ्यावे लागते. इकडे गुरुजी मंत्र पुटपुटत असतात, तर तिकडे यजमान ‘आटपा ! आटपा !!' चा जप करत असतो. त्यामुळे सद्यःकाली वास्तुशांतीच्या अंगोपांगांची सविस्तर माहिती यजमानाला कधीच होऊ शकत नाही. ज्या घरात आपण दीर्घकाळ वास्तव्य करणार आहोत, ज्या घरात राहून आपण जीवनक्रम व्यतीत करणार आहोत व ज्या घरात आपली मुले लहानाची मोठी होणार आहेत त्या घराची वास्तुशांती घिसाडघाईने कशीबशी आटोपून; जेवणावळीत व अहेरांच्या देवघेवीत गुंतून पडणे हे क्षणैक सोयीचे वाटले तरी दीर्घकालीन आपल्याच स्वास्थ्यहानीला कारणीभूत ठरणारे असते. हे सर्व टाळावयाचे असेल तर एकच मार्ग म्हणजे वास्तुशांतीच्या दिवशी घरातील मंडळींखेरीज अन्य कोणाही बाहेरच्या मंडळींना निमंत्रण न देता वास्तुशांती झाल्यावर अन्य कोणत्याही सोयिस्कर दिवशी सत्यनारायणासारखी महापूजा आयोजित करावी व त्यानिमित्ताने ह्या लोकांना आमंत्रित करावे. अशा प्रकारे वास्तुशांतीच्या विधीची अंगोपांगे लक्षात घेऊन वास्तुशांती केल्यास तिचा हेतू खऱ्या अर्थाने सफल होऊन यजमानास ऐहिक व पारमार्थिक लाभ होतात. फ्लॅटची वास्तुशांती करताना सूत्रवेष्टन, वास्तुनिक्षेप, दिशानिर्धारण इत्यादी अंगोपांगे कशी आयोजित करावीत? ती वगळली तर चालतात का ? उत्तर : वास्तुशांतीचा प्रयोग हा आजूबाजूला भरपूर मोकळी जागा असलेल्या बैठ्या घरास लागू पडेल अशा पद्धतीने रचला गेलेला आहे. चारी बाजू मोकळ्या असलेल्या बैठ्या घराची वास्तुशांती अगदी विधिवत पद्धतीने करता येते. पण अपार्टमेंटमधील सदनिका (फ्लॅट) असेल तर काही उपांगभूत कृती तारतम्यानेच कराव्या लागतात. वास्तुशांतिप्रयोगात अत्यावश्यक अशा ज्या अंगभूत कृती आहेत त्यामध्ये पुण्याहवाचन, देवता-ग्रह-अग्नी ह्यांची पूजा इत्यादींचा अंतर्भाव होतो. ही अंगे टाळता येत नाहीत. अर्थात, त्या कृती करताना कोणतीही तांत्रिक अडचण येत नसते. तथापि, वास्तुशांतीमधील वास्तुनिक्षेप (वास्तुप्रतिमा जमिनीत ठेवणे) हे अंग अत्यंत महत्त्वाचे असूनही फ्लॅटची वास्तुशांती करताना त्यासंदर्भात अनेक तांत्रिक अडचणी येतात. वास्तुप्रतिमेचा निक्षेप जमिनीत करावा तर जमिनीचा स्लॅब अत्यंत कमी जाडीचा असल्यामुळे तो फोडून त्यात गर्ता करणे हे तांत्रिकदृष्ट्या सर्वथैव अशक्य असते आणि जरी त्या दृष्टीने काही योजना केली तरी तसे करणे सयुक्तिक ठरत नाही. कारण वरच्या मजल्यावरील स्लॅबमध्ये निक्षेप केलेली वास्तुप्रतिमा खालील मजल्याच्या माथ्यावर आलेली असते. त्यामुळे अप्रत्यक्षपणे वास्तुपुरुषाची दृष्टी खालच्या बाजूस असणाऱ्या सदनिकांकडे असते. अशा परिस्थितीत वास्तुप्रतिमेचा निक्षेप कसा करावा अशी समस्या निर्माण होण्याची शक्यता आहे. ह्या समस्येवर उपाय म्हणून काही ठिकाणी वास्तुप्रतिमा एका वस्त्रात बांधून ते वस्त्र छताच्या कडीला अडकवून किंवा पोटमाळ्यावर ठेवतात. पण ती वास्तुप्रतिमा जमिनीखाली स्थिर स्वरूपात असेल तरच तिच्या माध्यमातून वास्तुदेवतेचे अधिष्ठान त्या वास्तूमध्ये राहते, अन्य कोणत्याही प्रकारे नव्हे. म्हणून वास्तुनिक्षेप करणे हा अनिवार्य पक्ष ठरतो. ह्याबाबतीत मध्यम मार्ग म्हणजे ज्या कोपऱ्यात वास्तुनिक्षेप करावयाचा त्या कोपऱ्यातील भिंत थोडीशी पोखरून नंतर आतील बाजूस उंबराची पेटी बसेल एवढी जागा उकरावी व तेथे वास्तुनिक्षेप करावा. त्यामुळे आपोआपच ती वास्तुप्रतिमा खालील मजल्यावर असणाऱ्या सदनिकेच्या भिंतीवर (बीमवर) येईल. जर ह्या कोपऱ्यात कॉलम असेल तर उत्तमच. कारण संबंधित सदनिका कोणत्याही मजल्यावर असली तरी कॉलम हा थेट जमिनीच्या खाली गेलेला असतो. त्यामुळे कॉलमच्या थोड्याफार आतील बाजूस वास्तूप्रतिमेचा निक्षेप झाला तरी तो निक्षेप एका अर्थाने भूमीत झाल्यासारखा असतो. सदनिकेच्या वास्तुशांतिप्रयोगात अडचणीचे ठरणारे आणखी एक उपांग म्हणजे ‘सूत्रवेष्टन'. सूत्रवेष्टनामुळे क्षेत्रनिर्धारण होत असते. सूत्रवेष्टन म्हणजे एका अर्थाने वास्तुदेवतेचे कार्यक्षेत्रच होय. अपार्टमेंटमधील फ्लॅटच्या भिंती सामाईक असल्यामुळे अशा वास्तूस सूत्रवेष्टन करणे ही एक समस्याच असते. अर्थात, सूत्रवेष्टन हे अत्यावश्यक अंग नसून वास्तूची परिमिती निर्धारित करण्यासाठी त्याचा उपयोग केला जातो. खरेतर फ्लॅटच्या बांधकामास प्रारंभ होतानाच परिमितीनिर्धारण होऊन ते सर्वमान्य असल्यामुळे सूत्रवेष्टन केले नाही तरी चालू शकेल. तथापि, सूत्रवेष्टन करताना वास्तूच्या बाहेरील बाजूने जेवढे शक्य होईल तेवढे सूत्र बांधून घ्यावे. जेथे वास्तूच्या बाहेरील बाजूस सूत्रवेष्टन येत नाही तेथे ते आतील बाजूने करून घ्यावे. शक्य असेल तर शौचालय टाळून करावे. दुसरे म्हणजे, क्षेत्रनिर्धारण करताना वास्तूच्या सभोवती आठ दिशांना • जमिनीत खिळे ठोकून त्या-त्या ठिकाणी दहीभाताचा द्रोण ठेवावयाचा असतो. परंतु • सांप्रतकाळी फ्लॅटची वास्तुशांती करताना असे करणे शक्य होत नसल्यामुळे त्याऐवजी आपला फ्लॅट असलेल्या भागातील गच्चीच्या कठड्यांना आठ दिशांना खिळे मारून • त्यांच्या आधारे सूत्रवेष्टन करता येईल. तसेच त्या ठिकाणी दहीभाताचा द्रोण ठेवता येईल. फ्लॅटची वास्तुशांती करताना गृहप्रवेशापूर्वी गृहप्रदक्षिणा करणे शक्य होत नाही. त्यामुळे गृहप्रवेश करण्यापूर्वी यजमानाने बाहेर उभे राहून फार तर स्वतःभोवती प्रदक्षिणा करावी. अर्थात, स्वप्रदक्षिणा करण्याचीदेखील आवश्यकता नाही. पण जेथे देवाभोवती प्रदक्षिणा करणे शक्य नसते तेथे स्वतःभोवती प्रदक्षिणा करण्याचा संस्कार मनावर अनेक पिढ्यांपासून रुजलेला असल्यामुळे स्वप्रदक्षिणा केली तरी चालते. फ्लॅटची वास्तुशांती करताना उद्भवणारी नेहमीची समस्या म्हणजे होमहवनाच्या धुरामुळे फ्लॅटच्या भिंतींचा रंग खराब होतो अशी समजूत आहे. अर्थात, ह्या समजुतीत थोडे तथ्यही असते. होमहवनाच्या धुरामुळे भिंतींची चकाकी थोडी कमी होते. पण यजमान आणि पुरोहित ह्या दोघांनी ठरवले तर त्यातून मार्ग निघू शकतो. यजमानाने फ्लॅटचे रंगकाम होण्यापूर्वी वास्तुशांती केल्यास वरील समस्या उद्भवत नाही. पण काही वेळा फ्लॅट ताब्यात घेण्याच्या प्रक्रियेत अडचणी आल्यामुळे पूर्ण रंगकाम झालेला फ्लॅटच ताब्यात घ्यावा लागतो. अशा वेळी पुरोहितांनी मनावर घेतले तर कमीत कमी प्रदूषण करणारे व कमीत कमी धूर निर्माण करणारे इंधन वापरून धूर टाळता येतो. ग्रहयज्ञासाठी यज्ञीय वृक्षाच्या वाळलेल्या समिधा घेतल्यास व चरूऐवजी तांदूळ वापरल्यास धुराचा प्रश्न उद्भवत नाही. याज्ञिकाच्या खाचाखोचा माहीत असलेले पुरोहित व शिस्तप्रिय यजमान ह्यांनी परस्परांच्या साहचर्याने केलेली वास्तुशांती अत्यंत आदर्श व स्पृहणीय ठरते. Pandits for Vastu Shanti in Pune, which belong to PANDITJIPUNE are available everywhere in Pune. Vastu Shanti Puja is a ceremony that corrects construction faults and removes negative energies from a house. It involves worshipping the five elements of nature, natural forces, and the deity of directions. The cost of a Vastu Shanti Puja in Pune can range from Rs 15,000 to Rs 51000. Some The puja can take 3 to 4 hours. It includes the following rituals: Ganapati Puja, Sankalp, Kalash Puja, Punyahavachan, Navagraha Puja, Vastu Shanti Puja, Mahamangal Aarti, Ashirvachan, Prasad Vitran. Vastu Shanti Puja is a set of rituals related to the home. It's one of the longest Vedic rituals performed at home. It's usually performed before a Griha Pravesh pooja. The goal is to correct architectural flaws and failures in the natural flow of energy in the land. These flaws are called Vastu doshas, which can negatively impact the well-being of the inhabitants if they are unresolved.Panditjipune.com offers online booking for Indian Pandits and Priests. The website offers priests who speak Hindi, English, Marathi, Tamil, Telugu, Kannada, and Malayalam. Panditjipune.com also offers services in Pune and Pimpri Chinchwad. Panditjipune.com has an app on the Google Play Store and the App Store. The app offers a one-click solution for priests' services. Panditji Pune is a service that provides Brahmin priests for Vastushanti who speak Hindi, English, Marathi, Tamil, Telugu, Kannad, and Mallyalam. follw the link to book Gruhapravesh Vastushanti : https://www.panditjipune.com/book-onlinepanditsforpujainpunepimprichinchvadnewtown
  • 1)Does the priest have enough experience to perform puja? 2)Are there any hidden charges or do I need to pay extra money to a priest as dakshina?3) What is the procedure of payment?
    1)We have experienced & expert priests for all types of rituals. Every priest is qualified and has vast knowledge of Vedas.All pandits are registered on PANDITJIPUNE App.We are very particular about the pronunciation about Chants, Stotras, Shlokas but also each and every syllable Phoneme- the smallest sound unit in Sanskrit as Worship is pronunciation centred. 2) No, you don’t need to pay any extra amount as dakshina as this will be already included in the package. We follow a strict policy.The priests are strictly instructed not to ask for even a rupee more than the fixed amount. 3) You can pay the partial amount as a token advance to confirm your booking. We can customize the amount for you.You can pay the balance amount after the puja with cash directly to our Priests or through Online transfer. The payment gateway of PAYU is the safest for using all modern payment modes. We have internatinal payment gateway PayPal.The basic currency of the site for goods and services is not INR. It's US dollar.The visitor has option to choose the currency as per their source of income not according to the the country they live in.You can scroll down and select the currency as per the source of your income to get complete fruit of the ritual & book the service. Our Site is connected to the following payment gateways 1) PayPal We are accepting PayPal.Our Paypal Id is @vedmata. ACTIVE Hosts can pay us throgh Paaypal, according to our instructions. 2) Manual Payments We are accepting Manual Payments ACTIVE Hosts can pay us offline, according to our instructions. 3) Apple IAP We are accepting Apple IAP ACTIVE Provider: Apple IAPAccount: 9d9e****** 4) PayU India We are accepting PayU India. Level 1 PCI Compliance panditjipune.com strictly complies with the highest global standard for secure online payments, regardless of the payment provider used.
  • What are your opening hours?
    Our opening hours are from Monday to Sunday, 9:00 AM to 6:00 PM.
  • How can I purchase/shop a product?
    You can shop any product by clicking the link https://www.panditjipune.com/shop Or by Visting our online store https//www.panditjipune.com/online-store
  • How can I book a service?
    Easiest Way to Book Our SERVICES. If you want to book our service through website / Server directly,You need to click the following link and select the service you wish to get. https://www.panditjipune.com/book-onlinepanditsforpujainpunepimprichinchvadnewtown or You can book through our branded apps also. #Procedure *Download the App PANDITJIPUNE either from Google Play Store or from Apple App store. *Enter your Email id create your own password. *Go to services book the service you want , Select your time slot, enter your location,address, mobile number & submit . Do Bookmark our curated website www.panditjipune.com Get our curated app “PANDITJIPUNE"on Google Play Store Just Click: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.panditjipune Download on the app on the apple Store our curated app “PANDITJIPUNE ” Just Click https://apps.apple.com/us/app/panditjipune/id6449293442?uo=4
bottom of page
google.com, pub-3266256964285004, DIRECT, f08c47fec0942fa0 Locator
All locations